Chiều 21/5, Quốc hội thảo luận tại Tổ về Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về giảm thuế giá trị gia tăng; Chủ trương đầu tư Dự án đường bộ cao tốc Quy Nhơn - Pleiku; Điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án đường bộ cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu giai đoạn 1; Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về việc thí điểm Viện kiểm sát nhân dân khởi kiện vụ án dân sự để bảo vệ quyền dân sự của các chủ thể là nhóm dễ bị tổn thương hoặc bảo vệ lợi ích công. Uỷ viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn tham dự thảo luận tại Tổ 13 gồm Đoàn ĐBQH các tỉnh: Hậu Giang, Bắc Ninh, Lào Cai, Đắk Lắk.

Toàn cảnh thảo luận tại Tổ 13

Siết tiến độ, giảm thiểu rủi ro trong thực hiện Dự án

Cho ý kiến đối với Chủ trương đầu tư Dự án đường bộ cao tốc Quy Nhơn - Pleiku, các đại biểu tại Tổ 13 cơ bản thống nhất với cơ sở pháp lý và thông tin chung của dự án theo Tờ trình số 424/TTr-CP ngày 13/5/2025 của Chính phủ về Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi Dự án. Theo đó, việc đầu tư dự án là phù hợp với chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, phù hợp với quy hoạch phát triển giao thông vận tải nói chung và quy hoạch phát triển mạng lưới đường bộ cao tốc nói riêng, phù hợp với quy hoạch của các ngành, địa phương có liên quan. Việc đầu tư xây dựng dự án đường bộ cao tốc Quy Nhơn - Pleiku nhằm tăng cường kết nối theo trục Đông - Tây, đặc biệt là sự kết nối giữa cảng biển với cửa khẩu, kết nối trung tâm hành chính công của tỉnh Gia Lai sau khi sáp nhập với các vùng trong địa phương, tạo thuận lợi cho người dân cũng như phát triển kinh tế - xã hội và góp phần bảo đảm quốc phòng, an ninh.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn tham dự phiên họp Tổ

Tuy nhiên, đại biểu Nguyễn Tuấn Anh, Đoàn ĐBHQ tỉnh Hậu Giang đề nghị Chính phủ tiếp tục rà soát, phân tích, đánh giá, làm rõ hơn những tác động, khó khăn, vướng mắc trong việc thực hiện dự án, nhất là việc bảo đảm tiến độ của Dự án. Thực tế cho thấy, đã có nhiều bài học đối với nhiều dự án đầu tư công không bám sát tiến độ, phát sinh nhiều vấn đề dẫn tới không thể tiếp tục triển khai dự án, đặc biệt là việc đội vốn so với dự toán. Đồng thời, đại biểu Nguyễn Tuấn Anh cũng đề nghị làm rõ hơn mức độ ưu tiên của Dự án này so với các dự án khác có trong quy hoạch, những rủi ro dự kiến, trách nhiệm của các bên liên quan, các biện pháp giảm thiểu, khắc phục rủi ro trong quá trình thực hiện dự án.

Về công tác giải phóng mặt bằng, bày tỏ nhất trí với các cơ chế đặc thù về việc bồi thường, di dân, tái định cư do Chính phủ đề xuất. Tuy nhiên, qua khảo sát một số dự án và làm việc với các địa phương, đại biểu Nguyễn Tuấn Anh nhận thấy một số dự án còn gặp khó khăn trong việc di dời các công trình công cộng (như trạm biến áp, cột điện, đường dây điện, hạ tầng viễn thông…) do chưa có quy định về kinh phí di dời.

Đại biểu phân tích, tại điểm a, khoản 6, Điều 4 dự thảo Nghị quyết chỉ có quy định nội dung “Tập đoàn Điện lực Việt Nam chủ trì tổ chức thực hiện tiểu dự án hoặc các tiểu dự án đối với công tác di dời công trình điện có điện áp từ 110 kV trở lên”, do đó đại biểu đề nghị Chính phủ nghiên cứu, làm rõ về kinh phí cũng như cơ chế đối với các công trình khác thuộc diện phải di dời phục vụ Dự án để đề xuất cơ chế đặc thù trong trường hợp cần thiết.

Về khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường để thực hiện, đại biểu Nguyễn Tuấn Anh đề nghị Chính phủ căn cứ nhu cầu của dự án để có kế hoạch khai thác, đánh giá kỹ về trữ lượng, điều kiện khai thác, bao gồm cả công tác giải phóng mặt bằng để khai thác mỏ. “Cần lưu ý cơ chế đặc thù về khai thác mỏ khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường này chỉ để phục vụ cho dự án”, đại biểu nhấn mạnh.

Đại biểu Nguyễn Tuấn Anh, Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Hậu Giang phát biểu

Bên cạnh đó, đại biểu Nguyễn Tuấn Anh đề nghị Chính phủ cần rà soát kỹ những vướng mắc về thủ tục khai thác mỏ để chủ động tháo gỡ, đáp ứng yêu cầu và ưu tiên cho Dự án, quản lý chặt giá thành vật liệu xây dựng đảm bảo tính khả thi. Đồng thời, làm rõ và yêu cầu thực hiện đầy đủ các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường đối với dự án này khi triển khai thực hiện.

Ngoài những nội dung nêu trên, đại biểu Nguyễn Tuấn Anh cũng đề nghị Chính phủ chỉ đạo thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật có liên quan đến việc thu hồi đất lúa, đất rừng; việc bồi thường, giải phóng mặt bằng và hỗ trợ tái định cư; việc áp dụng các tiêu chuẩn, quy chuẩn và công nghệ làm đường, việc triển khai đồng thời trạm dừng nghỉ, kết nối giao thông... của dự án nhằm đảm bảo tính đồng bộ, bảo đảm hiệu quả kinh tế, xã hội, môi trường của dự án.

Các đại biểu tham dự phiên họp Tổ

Giảm thuế gắn với mục tiêu ổn định tài khoá trung hạn

Cho ý kiến đối với Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về giảm thuế giá trị gia tăng, đại biểu Lê Minh Nam, Đoàn ĐBQH tỉnh Hậu Giang bày tỏ thống nhất với đề xuất của Chính phủ, cho rằng việc mở rộng diện đối tượng được giảm thuế giá trị gia tăng là cần thiết để góp phần hỗ trợ doanh nghiệp, ổn định môi trường vĩ mô, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Tuy nhiên đại biểu cũng đề nghị Chính phủ có giải pháp hiệu quả đề bảo đảm khắc phục được các khó khăn, vướng mắc trong thực hiện chính sách do vẫn còn hàng hoá, lĩnh vực loại trừ, không được giảm thuế, bảo đảm mục tiêu dễ thực hiện và tạo thuận lợi cho người nộp thuế; đồng thời cần đánh giá kỹ hơn về tác động đối với nguồn thu ngân sách nhà nước, bảo đảm việc thực hiện chính sách giảm thuế gắn với mục tiêu ổn định tài khoá trung hạn và an toàn nợ công, bảo đảm nhất quán với các chính sách thuế khác như thuế bảo vệ môi trường, thuế tiêu thụ đặc biệt.

Đại biểu Lê Minh Nam, Đoàn ĐBQH tỉnh Hậu Giang phát biểu

Theo đại biểu Lê Minh Nam, việc giảm thuế sẽ làm giảm nguồn thu ngân sách nhà nước so với không giảm khi tính trên khối lượng tiêu thụ dự kiến. Tuy nhiên nếu chính sách thuế này kích cầu làm tăng quy mô tiêu thụ thì lại tăng thu ngân sách do tăng khối lượng. “Dù vậy vẫn cần quản trị tổng thể để áp dụng đồng bộ các giải pháp vừa là giảm thuế để kích thích tiêu dùng từ đó kích thích sản xuất, phát triển sản xuất kinh doanh, đồng thời cũng đồng bộ với chính sách khác để tạo xung lực mang lại hiệu quả tích cực hơn”, đại biểu Lê Minh Nam đề nghị.

Bên cạnh đó đại biểu Lê Minh Nam cũng bày tỏ nhất trí với đề xuất của Chính phủ về việc tiếp tục cho phép áp dụng chính sách cho 6 tháng cuối năm 2025 và năm 2026 nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp chủ động kế hoạch sản xuất, kinh doanh, góp phần hỗ trợ tăng trưởng kinh tế. “Trước đây mỗi lần Chính phủ trình đưa ra thời gian áp dụng chỉ có 6 tháng, rất nhiều đại biểu cho rằng với thời gian ngắn như vậy thì không đủ để hấp thụ chính sách. Tuy nhiên lần này, với đề xuất 1,5 năm thì việc hoạch định kế hoạch sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp cũng thuận lợi, việc tổ chức thực hiện cũng ổn định hơn”, đại biểu Lê Minh Nam nêu quan điểm.

Thượng tướng Trần Quốc Tỏ, Thứ trưởng Bộ Công an, đại biểu Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Ninh phát biểu

Quy định rõ để tránh suy diễn

Cho ý kiến đối với Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về việc thí điểm Viện kiểm sát nhân dân khởi kiện vụ án dân sự để bảo vệ quyền dân sự của các chủ thể là nhóm dễ bị tổn thương hoặc bảo vệ lợi ích công, Thượng tướng Trần Quốc Tỏ, Thứ trưởng Bộ Công an, đại biểu Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Ninh bày tỏ nhất trí với việc ban hành Nghị quyết.

Tuy nhiên đại biểu cũng bày tỏ băn khoăn về khái niệm “nhóm dễ bị tổn thương” quy định tại Khoản 2, Điều 3 dự thảo Nghị quyết. Qua thực tiễn và nghiên cứu tài liệu, đại biểu Trần Quốc Tỏ cho biết, hiện trong một số văn bản pháp lý như Luật Bảo vệ quyền quyền lợi người tiêu dùng, Luật Phòng thủ dân sự, Luật phòng chống thiên tai, Luật trợ giúp pháp lý đều có đề cập đến nhóm người được trợ giúp pháp lý. “Vậy thì nhóm người dễ bị tổn thương với nhóm người được trợ giúp pháp lý giống và khác nhau như nào? nội hàm giống nhau hay không? Việc này Ban soạn thảo cần rà soát, cân nhắc, để đảm bảo kín kẽ và chặt chẽ hơn về nội dung”, đại biểu Trần Quốc Tỏ đề nghị.

Về khái niệm “trường hợp không có người khởi kiện” quy định tại Khoản 4, Điều 3 của dự thảo Nghị quyết, đại biểu Trần Quốc Tỏ đề nghị Ban soạn thảo cân nhắc và làm rõ hơn nội hàm về những “trường hợp pháp luật đã có quyền, trách nhiệm khởi kiện để bảo vệ quyền dân sự của các chủ thể thuộc nhóm dễ bị tổn thương hoặc bảo vệ lợi ích công nhưng các cơ quan, tổ chức, cá nhân đó không khởi kiện” để cho dễ hiểu và tránh suy diễn về nội dung này.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn tại phiên thảo luận Tổ 13

Về các biện pháp kiểm tra, xác minh, thu thập thông tin, tài liệu, chứng cứ được quy định tại Điều 8 của dự thảo Nghị quyết, đại biểu đề nghị quy định theo hướng dẫn chiếu về quy định tại khoản 1 Điều 97 của Luật tố tụng dân sự để đảm bảo sự thống nhất trong quá trình thực thi pháp luật.

Ngoài ra, Ban soạn thảo cần cân nhắc bổ sung quy định về nguồn kinh phí chi trả cho các hoạt động của Viện kiểm sát nhân dân trong quá trình khởi kiện vụ án dân sự, cụ thể như hoạt động về xác minh, thu thập thông tin, chứng cứ; quy định rõ về quyền và nghĩa vụ của người thuộc nhóm dễ bị tổn thương được Viện kiểm sát nhân dân bảo vệ quyền lợi này.

Theo đại biểu Trần Quốc Tỏ, cần bổ sung vào dự thảo Nghị quyết quy định mang tính nguyên tắc về cơ chế, giải pháp bảo đảm tính khách quan khi thực hiện cơ chế Viện kiểm sát nhân dân vừa là chủ thể trực tiếp tham gia khởi kiện, vừa là cơ quan tiến hành tố tụng trong vụ án dân sự.

Duơng Dung

Theo Cổng thông tin điện tử Quốc hội